ውሸትን ከመሟገት እውነትን ማጎሳቆል እየቀለለ ነው!

ሰላም! ሰላም! ‹‹ጳውሎስ ጢሞቴዎስን ጥቂት የወይን ጠጅ ለሆድ ሕመም ይጠቅማል ብሎታል፤›› ብለው ባሻዬ ማንጠግቦሽን መክረውብኝ፣ ይኼው ሳምንቱን ሙሉ እንደ አዲስ ፍቅረኛ ወይን ጠጅ ስገዛ ሰነበትኩ። ‹‹በልጅ አመካኝቶ ይበላሉ አንጉቶ›› የሆነላት ማንጠግቦሽ ለእኔም ለራሷም ቀድታ ስታበቃ ሞቅ ሲላት፣ ‹‹ዴሞክራሲ ያለ ምርጫ ፍቅር ያለ ወይን ጣዕም አልባ ነው፤›› ማለት ጀመረች። ፍቅርና ምርጫ አብሮ እንደሚሄድ ሁሉ። ጉድ እኮ ነው! ታዲያማ የፈራሁት አልቀረም። የቤት አከራዮቼ በቀን በቀን አንድ አንድ ጠርሙስ ወይን አንጠልጥዬ ስገባ አጥንተውኝ ኖሮ (መቼም ዘመኑ ገንዘብ ለመቀባበል ሲሆን የመጠናናት ሆኗል) አምስት መቶ ብር ጨመሩብኝ። ምን ልበል? የምለውስ ቢኖረኝ ለማን? ሲጨንቀኝ ማንጠግቦሽ ላይ መጮህ። ‹‹ከዚህ በኋላ ወይን ብሎ ነገር የለም። ውኃሽን ጠጪ፤›› አልኳት። ባሻዬ የጠቀሱትን ጥቅስ እየደጋገመች ተሟገተችኝ። ‹‹ኪራዩ አንዴ ተጨምሮብናል። ምን ለውጥ አለው? ይልቅ ለአንተም ቢሆን እንዲያስረሳህ ሰሞኑን በተለየ ሁናቴ ከእኔ ከሚስትህ ጋር ቺርስ መባባል አለብህ፤›› አትለኝ መሰላችሁ?

‹‹ኑሮ አናቴ ላይ ወጣ ብሎ ሰው አናቱ ላይ ጌሾ ይወቅጣል?›› ብላቸው ባሻዬን፣ ‹‹ምን ይደረግ? እሱ ያመጣውን እሱ እስኪመልሰው መጠበቅ ነው፤›› አሉኝ። እኔ እኮ የምለው ምን ተደግፈን ነው መጪና ሂያጁን የምንጠብቀው? አይደል እንዴ? ለመጠባበቅም እኮ ትጥቁ ቢቀር ሁነኛ መከዳ ያስፈልጋል። እናማ እያደር ማንጠግቦሽን እንዴት ከወይን ሱሷ እንደማቅባት ሳወጣ ሳወርድ አንድ ዘዴ መጣልኝ። ሄጄ ባሻዬን፣ ‹‹እንደፈቱት ይሠሩት›› አልኳቸው። እሳቸውም ሁኔታዬ ገብቷቸው ማንጠግቦሽን ጠርተው፣ ‹‹ኖህን ያህል ፃድቅ ከጥፋት ውኃ የዳነ ሰው ሩሁን ስቶ ውርደቱን ፀሐይ እንዲሞቅ ያደረገበት ነገር ወይን ነው፤›› አሉልኛ። ውዷ ባለቤቴም ከአፍቅሮተ ወይን በንስሐ ወደ ቧንቧ ውኃ ስትመለስ ሳይ መቼ ይሆን ኑሮም ከንረቱ እንደ ማንጠግቦሽ በንስሐ የሚመለሰው አልኩ። እኮ መቼ?

ይገርማችኋል ይኼ የድለላ ሥራ ብዙ ነገር ያሳያል። ማየት ያልሰለቸው እንኳን ገሃድን በሚያህል ታላቅ ስክሪን ስንት ነገር እየተመለከተ፣ አንጨንቁሮም ቢሆን አያርፍምና ሰሞኑን ፀሐይ እንደምታዩዋት የወበቅ በትሯን በምታወናጭፍበት በአንዱ ቀትር ሎቤድ ላሻሽጥ የቀጠርኳቸውን ደንበኞቼን ጥበቃ ጥላ ነገር ፈልጌ ከአንድ ሱቅ ደጃፍ ላይ ቆሜያለሁ። አንዲት ወይዘሮ አካባቢውን በወሬዋ ተቆጣጥራዋለች። ‹‹እኔን እግዚአብሔር ይወደኛል። እንደ እኔ እንጃ ራሱንም የሚወድ አይመስለኝ፤›› ምናምን . . !  ሙገሳዎች ለራሷ ትጎዘጉዛለች። እየገረመኝ አዳምጣለሁ። ከእሷ የበለጠ ደግሞ በዙሪያዎ ያሉት አዳናቂዎች ደም በሚያፈላ ማዳነቅ ይተባበሩዋታል።

ቀልቤ መሳቡን ዓይታ ሴትዮዋ ‹‹አይገርምህም?›› ብላ ጀመረችኝ። ‹‹ምኑ?›› አልኩ ግንባሬን እንዳጨማደድኩ። ‹‹እጅ ከፍንጅ እኮ ነው የያዝኩት። እጅ ከፍንጅ!›› ጣቶቿን አፏ ላይ እያኖረች ክፉ እንደሠራኋት ሁሉ ተመስጣ ማየት ጀመረች። ‹‹ማንን?›› አልኩ ደንግጬ፡፡ ለራሷ ስትሰጥ ከሰማሁት የተጋነነ ፃድቅነት ጋር ተምታታብኝ መሰል አስተያየቷ፣ ፈጣሪ የሚታዘበኝ ሁሉ መሰለኝ። ‹‹አንዱ . . . ብታየው የሆነ ጎረምሳ ነገር ነው። ጫማዬን እዚህ ደጃፉ ላይ አስቀምጨዋለሁ። እግሬ ላይ ውኃ ላፈስ . . . በእኔ ቤት ፀሐይ ብቻ መስላኛለች ምቾት የነሳችኝ። ዘወር ከማለቴ ላፍ አድርጎ አንስቶ ሄዶ እዚያኛው ቡቲክ ሃያ ብር ግዙኝ አይላቸው መሰለህ? እንዲያው ሌላው ቢቀር ይኼ ጫማ ከአንድ ሺሕ ብር በታች ይገመታል?›› ብላኝ አረፈችው። ለካስ ሴትዮዋ መሰረቋ አልነበረም ያንገበገባት። ተሰርቆ ጫማዋ ለጨረታ የቀረበበት ዋጋ ነበር ያበሳጫት። እንዲያው የራስ ክብር የሚነካ ነገር መከላከል ላይ እያደር ተጥደን ወንጀልና ወንጀለኝነትን እንዴት እንደተላመድነው እንድታዩት ብዬ ያነሳሁት።

እንዲያው ገብስ የሚመስል ነገር የበዛብኝ ለእኔ ብቻ ነው ግን? መቼም አያልቅብኝም አይደል? አንድ ሐኪም ወዳጅ አለኝ። ያው በድለላ ሥራዬ ካፈራኋቸው ወዳጆቼ አንዱ ነው። መቼ ዕለት የእነዚያን ሎቤዶች ኮሚሽን ልቀበል በሚሠራበት ሆስፒታል በኩል ሳልፍ ጎራ አልኩ። ተጣድፏል። ፊቱ ደም መስሎ ሲታይ ታማሚ እንጂ አካሚ አይመስልም። ገና ሲያየኝ ለሰላምታ እንኳ ዕድል ሳይሰጠኝ፣ ‹‹ሚሪንዳ ገዝተኸልኝ››ና ብሎ ዘወር ብሎ እንኳ ሳያየኝ ወደሆነ ክፍል ሮጠ። እንዳዘዘኝ የጠርሙስ አስይዤ ገዝቼ ስመለስ አሁንም ምንም ሳያናግረኝ ተከተለኝ ብሎ ወደ ጥድፊያው መራኝ።

ለካስ አንድ ወጣት ታካሚ ያለፍርጃዋ የስኳር መድሃኒት ታዞላት ኖሮ ውስጧ ያለው ተፈጥሯዊ ስኳር 30 ደርሶ ኖሯል። የሚደረገውን አደራርጎ ሲያበቃ አቅሟ መለስ ሲል ይዞኝ ወደ ደጅ ወጣ። ‹‹ታያለህ የሚሠራውን ሥራ? አሁን እስኪ ማን ነው ተጠያቂው?›› ብሎ ተመሰጠብኝ። በበኩሌ ይኼም አለ ለካ ዓይነት ፈዝዤ የምናገረው ሁሉ ጠፋኝ። በአንዱ ስህተት ሌላው ጥንቁቅ አብሮ ሲደቆስ በሚኖርባት አገሬ ‘ከኑግ ጋር የተገኘህ ሰሊጥ አብረህ ተወቀጥ’ ባይተረትባት ይገርመኝ ነበር። ‹‹በል እንደዋወል›› ተባብለን ስንለያይ ሆድ ቁርጠት ጀመረኝ። ማቅለሽለሽና ትኩሳት ቀጠለ። የባሻዬ ልጅ ‹‹አንዴ አለመያዝ ነው›› የሚለኝ ትዝ ብሎኝ ሰቀቀን ተደረበብኝ። ከበሽታችን ቀድሞ እንዝህላልነትና የሙያ ችሎታ ማነስ ቀድሞ ከገደለን፣ እንግዲህ ተስፋችንን ወዴት ይሆን? አያድርስ እንጂ ምን ይባላል ሌላ!

ኮሚሽኔን ከሚሰጠኝ ደንበኛዬ ጋር ተገናኘንና ለተጨማሪ አንዳንድ ሥራዎች አብሬው ደብረ ዘይት (ቢሾፍቱ) ደርሼ እንድመለስ ጠየቀኝ። እኔም መንገድ መንገድ ሳይ ሆድ ቁርጠቱ ይተወኛል ብዬ እሺ አልኩትና በፈጣኑ አገር አቋራጭ መንገድ ላይ መፍሰስ ጀመርን። ‹‹እኔ እኮ የምለው ከዚህ በላይ ዕድገት ከዚህ በላይ ለውጥ ከየት ይምጣ ነው የምንለው? መንገድ ባይኖር በውሎ ገብ ይኼን ሁሉ ‘ቢዝነስ ራን’ እናደርግ ነበር? ዕድሜ ለመንግሥታችን …›› እያለ ደንበኛዬ ይቀዳል። ከግማሽ ሰዓት ባነሰ ከፈጣኑ መንገድ ተገንጥለን ወጥተን ደብረ ዘይት ስንገባ ሁለት የትራፊክ ፖሊሶች እንድናቀዘቅዝ ትዕዛዝ ሰጡ። መንጃ ፈቃዱን አሳያቸው። አንደኛው ትራፊክ ፖሊስ፣ ‹‹ሁሉ ሙሉ ነው?›› ብሎ ይጠይቃል። ደንበኛዬ ‹‹ሁሉ ሙሉ›› ይላል በጉጉት የዕለፉ ትዕዛዝ እየጠበቀ። ‹‹የእሳት ማጥፊያ ይዘሃል?›› ጠየቀ የወዲያኛው። ደንበኛዬ ተርበተበተ። ‹‹የለም አልያዝኩም›› ከማለቱ ‹‹አምስት መቶ ብር ትቀጣለህ›› ብሎ ትራፊኩ መጻፊያ ከኪሱ መዞ አወጣ።

ደንበኛዬ በዓይኑ ጠቀስ አድርጎኝ ከመኪናው ወረደ። አፍታ ሳይቆይ ተመልሶ መጣ። ሞተሩን አስነሳ። መጓዝ ስንጀምር፣ ‹‹ምን አሉህ?›› አልኩት። ‹‹በቃ እንደተለመደው ገጨኋቸው። በመቶ ብር መገላገል እያለ አምስት መቶ ብር ለምን ልቀጣ?›› ብሎ ሃምሳ ሃምሳ እንዳካፈላቸው ሲነግረኝ ቆም ብዬ ማሰብ ጀመርኩ። አቋቋሜን አለማሰብ ነው። በቃ የለመድናቸው ጥፋቶች ብዛት ታሰቡኝ። ‹‹ውሸት ሲደጋገም እውነት ይሆናል›› የሚሏት ከባሻዬ አፍ የማትጠፋ አባባል አለች። በዚያ ስንገነባ በዚያ ማፍረስ የሰርክ ግብራችን ሆኖ ይቅር? ኋላ ከባሻዬ ልጅ ጋር ስናወጋ፣ ‹‹እንኳንም መኪና የለኝ›› አልኩት። እሱ ደግሞ ነገረኛ አይደል? ‹‹አሁንስ መቼ ይቀርልሃል? እንዲያውም በባዶ ከመታረስ ኖሮህ መታጨድ ይሻላል?›› ብሎኝ አረፈው። ሳስበው ሳስበው . . . ሳስበው ሳስበው … ሐሳቤን አመመው!’ አለ የአገሬ ሰው። ፍርጃ!

እንሰነባበት? ወደተመለደችዋ ግሮሰሪ ጎራ ብዬ አንድ ሁለት እላለሁ። የባሻዬ ልጅ ቆያይቶ መጣና ተቀላቀለ። የባጥ የቆጡን እያወራን ድንገት አንዱ መሀላችን መጥቶ ምላሱ እየሳተ ‹‹ብዙ ውሸት ከመላመዳችን የተነሳ በሬ ይወልዳል ቢሉን ዛሬ ክርክር አንገጥምም። ዛሬ ውሸትን ከመሟገት እውነትን ማጎሳቆል ቀሎናል። ይቅርታ ስለረበሽኩ። እንዲያው ለጨዋታ ነው። ጠጡ እንጠጣ…›› ብሎ ሄደ። ‹‹ሰው በቃ ሲጠጣ ብቻ ነው ኑሮው የሚገለጥለት?›› አልኩት ወደ ባሻዬ ልጄ ዞሬ። ‹‹ነገር ሲያሰክርህ ቀን ቀንማ ምኑን ከምኑ አጣርተህ ትዳኘዋለህ?›› ብሎኝ ተከዘ። ዝምታ ምሽቱን ተቆጣጠረው። የውሸት ዓርማ ከፍ ብሎ እየተውለበለበ እውነት ቀለሟ ደብዝዞ ይታየኛል። ቀልድና ስላቅ ቧልትና ሽሙጥ የሕመማችን ማስታገሻ ተደርገው ቁም ነገር አንስማ አናይ ብለናል። በየሄድንበት ኮስታራ ወሬና ንግግር ጠልተን በዋዛ ደምቀን መዋል ቀንቶናል። ምክር ጠልተናል። ሐኪም ንቀናል። መተማመን ቅንነት ወንድማማችነት የሉም። ይኼ ሁሉ አዕምሮዬን ሰቅዞ ይዞ ፋታ አልሰጥ ሲለኝ ሒሳብ ከፍዬ የባሻዬን ልጅ ተሰናብቼ ወደ ቤቴ ሄድኩ። እኔ ደላላው አንበርብር ምንተስኖት ይህቺን ታህል ስለአስተሳሰብ ለውጥ ካውጠነጠንኩና ራሴን ከፈተሽኩ፣ እንዴት እንደ አገር እንደ ሕዝብ እንደ መንግሥት ዘይትና ውኃን መለየት ያቅተናል? አለባብሶ ማረስ በአረም ለመመለስ? እስከ መቼ ውሸትን መሟገት አቅቶን እውነትን እናጎሳቁላለን? ለማንስ ብለን? መልካም ሰንበት!