‹‹አገር ተዘርፋ፣ ወገንም ተሰቃይቶ ከማለቁ በፊት ለውጥ እንዲመጣ ታግሎ አሁን ለደረስንበት የተስፋ ዘመን አድርሶናል፡፡ ስለዚህም መንግሥት የሕዝብን ጥያቄ መመለስ ውዴታው ብቻ ሳይሆን ግዴታውም ነው፡፡ ፍትሕ የተበደለን ሕዝብ የመካሻ አንዱ መንገድ ነውና፡፡››

የቀድሞ የሶማሌ ክልል ፕሬዚዳንት አቶ አብዲ መሐመድን ጨምሮ በእስር ላይ የሚገኙት ሌሎች ባለሥልጣናት፣ በኦሮሚያና በሶማሌ ክልሎች አዋሳኝ ቦታዎች ልዩ የፖሊስ ኃይል በማሰማራት ከ200 በላይ ሰዎችን አስገድለው በጅምላ እንዲቀበሩ ማድረጋቸውን፣ የፌዴራል ፖሊስ ለፍርድ ቤት አስረዳ፡፡

ከ40 በላይ የሚሆኑ የብረታ ብረትና ኢንጂነሪንግ ኮርፖሬሽን (ሜቴክ) ከፍተኛ አመራሮችና የደኅንነት አባላት በቁጥጥር ሥር መዋላቸው ተጠቆመ፡፡

መኖሪያቸውና የትውልድ ቦታቸው ወልቃይት ጠገዴ ተብሎ በሚታወቀው ወልቃይት፣ ጠገዴ፣ ሑመራና ቃፍታ ወረዳዎች የሆኑ 180 ግለሰቦች፣ ‹‹የአማራ የማንነት ጥያቄ አንስታችኋል›› ተብለው ከቀዬአቸው ተባረው አዲስ አበባ ከተማ የመጡ ቢሆንም፣ መንቀሳቀስ እንዳይችሉ በፖሊስ መታገታቸው ተገልጾ ለፍርድ ቤት አቤቱታ ቀረበ፡፡

በሶማሌ ክልል ከሐምሌ 26 እስከ 30 ቀን 2010 ዓ.ም. ተፈጥሮ በነበረው  ሁከትና ብጥብጥ ምክንያት ከተፈጸመ ግድያ፣ ከባድና ቀላል የአካል ጉዳት፣ ዘርን መሠረት ያደረገ ጥቃትና ማፈናቀል፣ የሃይማኖት ተቋማት ቃጠሎና ንብረት ዘረፋ ጋር በተያያዘ ተጠርጥረው የታሰሩት አቶ ቴዎድሮስ አዲሱ (ቴዲ ማንጁስ)፣ የክልሉ ፕሬዚዳንት ከነበሩት አቶ አብዲ መሐመድና ከሌሎች ባለሥልጣናት ጋር ግንኙነት እንደነበራቸው ለፍርድ ቤት ተነገረ፡፡

ከመስከረም 2 እስከ 7 ቀን 2011 ዓ.ም. በአዲስ አበባ ዙሪያ ኦሮሚያ ልዩ ዞን ቡራዩ ከተማና አካባቢው፣ እንዲሁም በአዲስ አበባ በተለያዩ ክፍላተ ከተሞች ተከስቶ በነበረው ሁከትና ብጥብጥ በበርካታ ሰዎች ሞት፣ ከባድና ቀላል የአካል ጉዳት፣ የንብረት ውድመትና ዝርፊያ የተጠረጠሩ 89 ግለሰቦች ምርመራ ወደ ፌዴራል የሕግ ተቋማት ተዛወረ፡፡

በኢትዮጵያ የፍትሕ ሥርዓት ላይ በዋነኛነት ከሚነሱ ችግሮች መካከል ተጠቃሹ የሕዝብ አመኔታ ማጣት ነው፡፡ የሕዝብ አመኔታ ያጣ ተቋምን እንደገና እንዲያንሰራራ ለማድረግ መሠረታዊ ለውጥ ያስፈልጋል፡፡ ይህ ለውጥ ግን ማዕበል መፍጠር አለበት፡፡ በሕዝብ ዘንድ የነበረውን የተበላሸ ገጽታ መለወጥ የሚፈልግ የፍትሕ ሥርዓት፣ ከማዕበሉ በኋላ ራሱን ችሎ መቆም መቻልም ይኖርበታል፡፡